Wentylacja pożarowa garaży w budynkach handlowych

Strona główna
Wiedza
Wentylacja pożarowa garaży w budynkach handlowych

Garaże (parkingi) są newralgicznym punktem dużych obiektów budowlanych, w tym budynków handlowych. Zapewnienie ich bezpieczeństwa pożarowego i warunków ewakuacji jest dla projektanta dużym wyzwaniem i wymaga szczególnej staranności.

WSTĘP

Od ponad 25 lat obserwujemy szybki rozwój obiektów handlowych w Polsce. Powierzchnie sprzedażowe ewaluowały w tym czasie od budynków z niewielkim pasażem handlowy z kilkoma, maksymalnie kilkunastoma lokalami handlowo-usługowymi znanymi na rynku jako galerie handlowe pierwszej generacji, aż po dzisiejsze obiekty zaliczane do czwartej generacji, obejmujące sklepy wielkopowierzchniowe, restauracje, przychodnie, kina, a nawet hotele i powierzchnie sportowe.

Wraz z rozwojem powierzchni handlowych i ilości potencjalnych klientów odwiedzając galerie, rośnie też zapotrzebowanie na miejsca postojowe dla samochodów osobowych. W dzisiejszych dużych galeriach handlowych budowane są wielopoziomowe parkingi, które dla zapewnienie właściwych warunków bezpieczeństwa muszą być wyposażane w odpowiednie instalacje bezpieczeństwa pożarowego. Wśród nich ważną rolę spełnia wentylacja pożarowa. Wentylacja garaży pełni ważną rolę w zachowaniu bezpiecznych warunków w zakresie jakości powietrza w czasie normalnego użytkowania, poprzez usuwanie zanieczyszczeń pochodzących od spalin samochodowych. Poniższe opracowanie skupia się na zagadnieniach wentylacji na wypadek pożaru.

Celem stosowania wentylacji pożarowej jest zapewnienie odpowiednich warunków ewakuacji w czasie pożaru, ochrona konstrukcji budynku i zapobieganie rozprzestrzenianiu się ognia oraz zapewnienie odpowiednich warunków dla służb ratunkowych. Zastosowanie urządzeń oddymiających w garażu, w którym miał miejsce pożar, umożliwia szybkie przywrócenie jego stanu do normalnej eksploatacji.

PRZEPISY, NORMY, WYTYCZNE

Konieczność stosowania w Polsce wentylacji pożarowej (samoczynnych urządzeń oddymiających) w garażach zamkniętych dla samochodów osobowych wynika z Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych [1, dalej Rozporządzenie]. Stosowanie wentylacji oddymiającej, uruchamianej za pomocą systemu wykrywania dymu, uzależnione jest od powierzchni strefy pożarowej. Wentylacja pożarowa stosowana jest w strefach o powierzchni większej niż 1500 m² oraz mniejszej, w przypadku braku zapewnionego bezpośredniego wjazdu lub wyjazdu (§ 277 ust. 4). Maksymalna powierzchnia strefy pożarowej w oddymianym garażu wynosi 5000 m². W określonych przypadkach istnieje możliwość zwiększenia jej do 10.000 m², pod warunkiem zastosowania dodatkowej ochrony stałymi samoczynnymi urządzeniami gaśniczymi wodnymi (tryskaczowymi lub zraszaczowymi). Instalację taką projektujemy również w garażach wielopoziomowych podziemnych, które obejmują strefy pożarowe na kondygnacjach poniżej drugiej podziemnej, tj. na poziomie minus 3 lub niższym, za wyjątkiem tych, które będą miały bezpośredni wjazd lub wyjazd. W związku z wynikającą z przepisów konicznością połączenia obu instalacji pożarowych (wentylacji i wodnej tryskaczowej), należy zwrócić uwagę na konieczność analizy możliwość ich współdziałania.

Rozporządzenie oprócz garaży zamkniętych wyróżnia także garaże otwarte, zwolnione z obowiązku stosowania samoczynnych urządzeń oddymiających. W garażach tych należy jednak zapewnić przewietrzanie naturalne każdej kondygnacji, spełniające następujące wymagania (§ 108 ust. 2):

łączna wielkość niezamykanych otworów w ścianach zewnętrznych na każdej kondygnacji nie powinna być mniejsza niż 35% powierzchni ścian, z dopuszczeniem zastosowania w nich stałych przesłon żaluzjowych, nieograniczających wolnej powierzchni otworu;
odległość między parą przeciwległych ścian z niezamykanymi otworami nie powinna być większa niż 100 m;
zagłębienie najniższego poziomu posadzki nie powinno być większe niż 0,6 m poniżej poziomu terenu bezpośrednio przylegającego do ściany zewnętrznej garażu, a w przypadku większego zagłębienia – należy zastosować fosę o nachyleniu zboczy nie większym niż 1:1.

Garaże otwarte mogą być sytuowane pod kondygnacjami przeznaczonymi na pobyt ludzi (§ 106 ust. 2), co dotyczy różnych budynków, również galerii handlowych, o ile spełniony jest jeden z warunków:

lico ściany zewnętrznej tych kondygnacji z oknami otwieranymi jest cofnięte w stosunku do lica ściany garażu otwartego lub do krawędzi jego najwyższego stropu co najmniej o 6 m, a konstrukcja dachu i jego przekrycie nad garażem spełniają wymagania określone w § 218,
usytuowanie ścian zewnętrznych tych kondygnacji w jednej płaszczyźnie z licem ścian zewnętrznych części garażowej lub z krawędziami jej stropów wymaga zastosowania w tych pomieszczeniach okien nieotwieranych oraz wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej lub klimatyzacji.

Za główny cel projektowania wentylacji pożarowej Rozporządzanie stawia ewakuację (§ 270 ust. 2). Wentylacja pożarowa powinna :

usuwać dym z intensywnością zapewniającą, że w czasie potrzebnym do ewakuacji ludzi na chronionych przejściach i drogach ewakuacyjnych nie wystąpi zadymienie lub temperatura uniemożliwiające bezpieczną ewakuację;
mieć stały dopływ powietrza zewnętrznego uzupełniającego braki tego powietrza w wyniku jego wypływu wraz z dymem.

Należy jednak zwrócić uwagę, że na podstawie § 207 ust. 1, p.5., który mówi o konieczności projektowania i wykonania budynku w uwzględnieniem bezpieczeństwa ekip ratowniczych, obecnie wymaga się, aby wentylacja pożarowa również wspomagała działania straży pożarnej.

Wentylatory oddymiające stosowane w instalacji pożarowej powinny mieć klasę F600 60, jeżeli przewidywana temperatura dymu przekracza 400ºC, a F400 120 w pozostałych przypadkach. Inne klasy dopuszcza się wtedy, gdy możliwość taka wynika z analizy obliczeniowej temperatury dymu oraz zapewnienia bezpieczeństwo ekip ratowniczych.

Przepisy polskie nie określają w pełni wymagań dla wentylacji pożarowej w garażach i projektant zgodnie z art.5 ust.1 ustawy Prawo budowlane [2] powinien kierować się zasadami wiedzy technicznej.

Obecnie na świecie dostępnych jest wiele norm i wytycznych podejmujących te zagadnienia. Najbardziej rozpowszechniona jest norma brytyjska BS 7346 [3]. Dostępne są również opracowania pochodzące z Belgii – norma belgijska: NBN S 21-208-2 [4] i Holandii – norma holenderska NEN 6098:2010[5] oraz najnowsze wydanie amerykańskiej normy NFPA 88A [6]. Niestety aktualnie nie ma jeszcze normy zharmonizowanej, która obowiązywałaby we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej, a jedynie odrębne dokumenty regulujące kwestie wentylacji w garażach w sposób indywidualny dla każdego kraju. W Polsce dostępne są wytyczne wydane w 2015 r. przez Instytut Techniki Budowlanej „Systemy wentylacji pożarowej garaży. Projektowanie, ocena, odbiór” (493/2015)[7]. Wytyczne przygotowane przez ITB to pierwszy dokument tak szeroko omawiający zagadnienia wentylacji pożarowej garaży w Polsce.

Systemy wentylacji pożarowej w garażach

Ze względu na sposób realizacji oddymiania możemy podzielić systemy wentylacji pożarowej w garażach na poprzeczne, do których zaliczają się układy oparte na zastosowaniu kanałów oddymiających oraz systemy podłużne, wykorzystujące wentylatory strumieniowe do transportu gorących gazów i dymu.

Wentylacja kanałowa zapewnia usuwanie dymu z warstwy zgromadzonej pod stropem i utrzymanie wolnej od dymu przestrzeni, w której możliwa jest ewakuacja i prowadzenie działań ratowniczo-gaśniczych. Systemy kanałowe wykorzystują kanały wentylacyjne z rozmieszczonymi równomiernie kratkami wywiewnymi, które w czasie pożaru usuwają dym i ciepło. Według wytycznych ITB [7] kratki wywiewne powinny być zlokalizowane nie rzadziej niż co 5-15 m, a powietrze kompensacyjne powinno być dostarczone do strefy objętej pożarem z prędkością nie większą niż 2 m/s. Pojedyncza powierzchnia strefy dymowej, wydzielonej na granicach stałymi lub opuszczanymi kurtynami dymowymi, nie powinna przekraczać 2600 m². Wytyczne ITB podają sposób obliczenia wymaganej ilość powietrza wyciągowego dla założonej wielkości pożaru z instalacją tryskaczową lub bez. Za warunek prawidłowego funkcjonowania systemu wentylacji przewodowej uznaje się utrzymywanie za jego pomocą przestrzeni wolnej od dymu od posadzki do wysokości co najmniej 2,2 m, jak podaje ITB, a nawet 3,5 m w przypadku wytycznych z normy belgijskiej. Systemy kanałowe z racji sposobu usuwania dymu, wymaganej przestrzeni na kanały oddymiające i konieczności zapewnienia warstwy wolnej od dymu, są przeznaczone do garaży o wysokości powyżej 2,9 m. Norma belgijska w tym względzie podaje że garaż, w którym planowana jest wentylacja kanałowa, powinien mieć wysokość co najmniej 3,8 m, a w razie zastosowania tryskaczy – 2,8 m.

Rys. Zasada działania kanałowej wentylacji pożarowej. Rysunek wg wytycznych ITB 493/2015[7]

	podział na strefy dymowe za pomocą kurtyn dymowych
	dym usuwany kratkami rozmieszczonymi na przewodach wentylacyjnych
	wyraźny podział na warstwę gorącego dymu pod stropem oraz warstwę wolną od dymu
	powietrze kompensacyjne dostarczane w taki sposób, aby nie powodować opadania dymu

W zakresie wentylacji strumieniowej autorzy wytycznych ITB wskazują na dwa rozdaje systemów, które można stosować w garażach. Pierwszy z nich to układ wentylacji strumieniowej oczyszczania z dymu, a drugi to systemy wentylacji strumieniowej działające jako system kontroli rozprzestrzeniania się dymu i ciepła.

Celem działania systemu wentylacji strumieniowej oczyszczania z dymu jest umożliwienie ewakuacji osób poprzez utrzymanie dymu pod stropem garażu w wymaganym czasie ewakuacji, a następnie obniżenie temperatury dymu poprzez zmieszanie go z napływającym powietrzem kompensacyjnym i usuwanie w wybranych punktach wyciągowych. Układ opiera się na zastosowaniu podstropowych wentylatorów strumieniowych oraz wentylatorów wywiewnych oddymiających w punktach wyciągowych oddalonych znacznie do punktów napływu powietrza. Napływ powietrza do garażu może być realizowany mechanicznie bądź grawitacyjnie. W czasie przeznaczonym na ewakuację ludzi powinny się uruchamiać wyłącznie wentylatory wyciągowe i nawiewne z wydajnością ograniczoną tak, aby przepływ powietrza wywołany ich pracą nie powodował zmieszania dymu z niezadymionym powietrzem i ograniczenie widoczności. Uruchomienie wentylatorów strumieniowych powinno nastąpić po założonym czasie ewakuacji. Należy zwrócić uwagę, że zgodnie z zapisami normy brytyjskiej, łączna wydajność uruchomionych wentylatorów strumieniowych nie powinna być większa niż łączna wydajność wentylatorów wyciągowych, a prędkość przepływu powietrza na przejściach ewakuacyjnych nie może być większa niż 5 m/s.

Opisane powyżej systemy nie są jednak zalecane do stosowanie w garażach, w których może wystąpić konieczność ewakuowania się wielu ludzi nie znających dobrze obiektu. Nie będą zatem dobrym rozwiązaniem wentylacji pożarowej garaży w galeriach handlowych czy innych ogólnodostępnych obiektach użyteczność publicznej. W takich przypadkach zaleca się projektowanie systemów wentylacji strumieniowej działającej jako system kontroli dymu i ciepła.

Rysunki dotyczące zasady działania systemu wentylacji strumieniowej, działające jako system kontroli dymu i ciepła. Rysunki wg wytycznych ITB 493/2015[7]

Etap I – ewakuacja

W czasie przeznaczonym na ewakuację działają jedynie wentylatory nawiewne i wyciągowe

w taki sposób aby dym w naturalny sposób utrzymał się w warstwie pod stropem garażu

Etap II – działanie ratowniczo gaśnicze

Po zakończeniu ewakuacji następuje uruchomienie wentylatorów strumieniowych rozprzestrzenianie dymu ograniczone do przestrzeni pomiędzy źródłem pożaru a punktem wyciągowym

	główne punkty: nawiewny i wyciągowy
	wentylatory strumieniowe rozmieszczone pod stropem
	rozprzestrzenianie dymu zatrzymane dzięki wytworzeniu w garażu odpowiedniej prędkości powietrza
	wolna od dymu droga dostępu do źródła pożaru dla ekip ratowniczo-gaśniczych

Zasadą działania jest utrzymanie dymu w wydzielonej strefie, poprzez zapewnienie odpowiedniej prędkość powietrza na granicy tej strefy, przy jednoczesnym zapewnieniu możliwości lokalizacji pożaru przez ekipy ratownicze. Aby zapobiec przedostawaniu się dymu do sąsiednich stref dymowych, zgodnie z wytycznymi ITB powinno się wytworzyć średnią prędkość przepływu nie mniejszą niż 0,9 m/s w garażach niewyposażonych w stałe urządzenia gaśnicze wodne lub 0,7 m/s, gdy są one zastosowane. Uzyskanie takich prędkości przepływu w całej szerokości rozległego garażu może być trudne z uwagi na potrzebną dużą ilość powietrza do osiągnięcia tego celu. W takich przypadkach powszechnie stosowanym rozwiązaniem są stałe elementy budowlane w postaci dodatkowych ścianek bądź kurtyn dymowych pod stropem garażu, które ograniczą powierzchnie na granicy strefy, a tym samym zwiększą prędkość przepływu. ITB podaje proponowane wydajności systemu w zakresie 180 000 – 400 000 m3/h, a równocześnie zaleca, aby były one weryfikowane przy wykorzystaniu analiz CFD. Z praktyki wynika, że systemy wentylacji strumieniowej mogą być stosowane w garażach niższych niż 2,9 m. Należy jednak pamiętać, że w niektórych garażach, szczególnie małych, tj. o powierzchni mniejszej niż 1000 m2, ze względu na stosunkowo niewielką pojemności zbiornika dymu, zachowanie bezpiecznej niezadymionej przestrzeni na ewakuację może być niemożliwe.

Podstawowymi elementami wchodzącymi w skład systemu wentylacji pożarowej są:

wentylatory wyciągowe, wentylatory nawiewne
wentylator podstropowe indukcyjne (strumieniowe)
pionowe i poziome przewody wentylacji pożarowej wraz z elementami wyposażenia takimi jak: elementy wywiewne, nawiewne, przepustnice, itp.
klapy odcinające do systemów wentylacji pożarowej stosowane na przewodach
elementy automatyki i zasilania wentylacji pożarowej, w skład której wchodzą tablice i centrale sterownicze, urządzenia zasilające, system sygnalizacji pożaru.
Wszystkie te elementy muszą posiadać odpowiednie dokumenty dopuszczające do stosowania w systemach wentylacji pożarowej, jako elementy składowe lub zestawy urządzeń.

Warto zwrócić uwagę, że istotny wpływ na działanie systemu wentylacji pożarowej mają też inne urządzenia. Są to między innymi:

kurtyny dymowe, których zastosowanie umożliwia ograniczenie obszaru rozprzestrzenia się dymu lub inne przegrody pod stopem garażu, spełniające rolę oddzielenia strefy dymowej;
bramy pożarowe, które ograniczają rozprzestrzeniania się ognia, ale też służą jako elementy pozwalające sterować przepływem powietrza do garażu;
stałe urządzenia gaśnicze wodne, które mogą wpłynąć na obniżenia mocy pożaru oraz zapobiec ewentualnemu jego dalszemu rozwojowi.

“W celu weryfikacji przyjętych
założeń wymiarowania systemu
coraz powszechniej stosuje się
metody analizy CFD.“

Analizy numeryczne CFD

Ponieważ obecnie prawidłowy dobór i wymiarowanie systemu wentylacji pożarowej jest trudne do przedstawienia za pomocą prostych zależności matematycznych, w celu weryfikacji przyjętych założeń coraz powszechniej stosuje się metody analizy CFD. Analizy CFD przeprowadza się z wykorzystaniem metod obliczeniowych mechaniki płynów, umożliwiających modelowanie zjawisk fizycznych zachodzących podczas pożaru oraz pracy systemu wentylacji pożarowej. Rozwiązanie równań stanowią wartości temperatury, gęstości, prędkości przepływu, stężenia dymu i innych parametrów, znane dla każdej objętości w badanym układzie, w każdym momencie trwania analizy. Aby wyniki analizy numerycznej mogły posłużyć jako podstawa oceny skuteczności funkcjonowania systemu wentylacji pożarowej, niezbędne jest przyjęcie kryteriów oceny parametrów, takich jak temperatura, zasięg widzialności, promieniowanie cieplne.

W wytycznych ITB zawarte są jasno zdefiniowane parametry założeń, które powinny być wykorzystywane jako standard podczas wykonywania symulacji. Powszechne obecnie wykorzystywanie wyników symulacji CFD do oceny większości projektów wentylacji pożarowej powinno skłaniać do przyjmowania jednolitych założeń i kryteriów oceny uzyskanych wyników. Projektant i rzeczoznawca ppoż. opiniujący projekt powinni móc kierować się w ocenie projektu tymi samymi sprawdzonymi kryteriami.

Obecnie w Polsce kryteria oceny warunków na drogach ewakuacyjnych przyjmuje się według Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych , jakiem powinny odpowiadać obiekty budowlane metra i ich usytuowanie [8]:

temperatura powietrza nie może przekraczać 60°C na wysokości mniejszej lub równej 1,8 m od poziomu drogi ewakuacyjnej,
gęstości strumienia promieniowania cieplnego nie powinna przekraczać 2,5 kW/m2 przez czas ekspozycji dłuższy niż 30 s,
temperatury gorących gazów pożarowych nie może przekraczać 200°C na wysokości ponad 2,5 m od poziomu drogi ewakuacyjnej,
zasięg widzialności znaków ewakuacyjnych i elementów konstrukcji budynku nie powinien być mniejszy niż 10 m na wysokości mniejszej lub równej 1,8 m od poziomu drogi ewakuacyjnej.

Wytyczne ITB podają w tym względnie łatwiejsze do spełnienia kryteria odnoszące się do widzialności znaków ewakuacyjnych świecących światłem własnym. Odpowiada to 30 m widzialności znaków odbijających światło i elementów budynku. Takie parametry są również możliwe do przyjęcia w ocenie wyników analizy, pod warunkiem, że garaż będzie wyposażony podświetlenia znaki ewakuacyjne.

Jako wartości graniczne parametrów mających wpływ na bezpieczeństwo ekip ratowniczych przyjmuje się parametry odpowiadające następującym warunkom:

temperatura na wysokości 1,5 m od poziomu posadzki w odległości 15 m od źródła pożaru powinna być niższa od 120 ^oC;
wartość strumienia promieniowania cieplnego nie powinna przekraczać 15 kW/m² w odległości 5 m od źródła pożaru oraz 5 kW/m² w odległości 15 m od źródła pożaru.

“Przy projektowaniu garaży
w centrach handlowych powinno
się stosować rozwiązania
dostosowane do większego
natężenia ruchu.”

Analizę CFD wykonuje się na podstawie szeregu przyjętych założeń, które mają istotny wpływ na otrzymane wyniki. Szczególnie istotne są :

Krzywa rozwoju pożaru
Zalecane przez wytyczne ITB krzywe rozwoju pożaru dla pojedynczego samochodu osobowego, w przypadku garaży wyposażonych w samoczynne urządzenia gaśnicze wodne, oraz trzech samochodów osobowych, w przypadku garaży niewyposażonych w samoczynne urządzenia gaśnicze wodne, zaczerpnięto z holenderskiej normy NEN[5].

Rozmiar siatki numerycznej
Według ITB maksymalny wymiar elementu siatki obliczeniowej nie powinien przekraczać 20 cm w pobliżu źródła ciepła i dymu oraz elementów systemów wentylacji. Przyjmowanie większych elementów siatki może co prawda prowadzić do skrócenia czasu, jednak równocześnie może wpływać negatywnie na wyniki obliczeń.

Ciepło spalania
Wytyczne ITB podają zalecaną wartość ciepła spalania 25 MJ/kg. Przyjęcie większej wartości średniego ciepła spalania spowoduje powstanie proporcjonalnie mniejszej ilości dymotwórczych produktów spalania (sadzy) z tej samej ilości spalonego materiału, przez co wyniki obliczeń numerycznych mogą być lepsze niż w przypadku przyjęcia sugerowanej wartości.

Współczynnik generacji sadzy, tzw. soot yeild
Według ITB zalecana wartość wynosi Ys=0,1g/g. Przyjęcie mniejszej wartości spowoduje powstanie proporcjonalnie mniejszej ilości dymotwórczych produktów spalania z tej samej ilości spalonego materiału, przez co wyniki obliczeń numerycznych mogą być lepsze niż w przypadku przyjęcia sugerowanej wartości.

Rys . Krzywa rozwoju pożaru trzech samochodów osobowych przyjmowana do analiz CFD. Źródło: wtyczne ITB 493/2015[7]

Analizy numeryczne wykorzystuje się również w celu potwierdzenia przyjętej klasy odporności wentylatorów oddymiających i wentylatorów strumieniowych. Uzyskane średnie temperatury na wentylatorach oddymiających przy osiągnięciu maksymalnej mocy pożaru mogą być podstawą do obniżenia odporności temperaturowej urządzeń. Przyjmowane założenie co do lokalizacji pożary w takich przypadkach powinno zakładać najbardziej niekorzystny scenariusz lokalizacji pożary, np. przy samej kracie wlotowej.

Podsumowanie

Przepisy, normy i wytyczne dotyczące wentylacji pożarowej w garażach są wspólne dla wszystkich kategorii budynków, w których znajdują się miejsca postojowe dla samochodów osobowych. Należy jednak mieć na uwadze, że ze względu na liczbę użytkowników oraz wielkości obiektów handlowych, przy projektowaniu garaży w centrach handlowych powinno się stosować rozwiązania dostosowane do większego natężenia ruchu niż np. w garażach pod budynkami mieszkalnymi wielorodzinnymi. Garaże w obiektach handlowych są ogólnodostępnymi parkingami dla użytkowników, którzy często nie są zaznajomieni z tymi budynkami i ten fakt powinien być uwzględniamy przy założeniach, co do czasu ewakuacji. Czas ten może być bowiem znacznie dłuższy niż na przykład w przypadku obiektów mieszkalnych i ma istotny wpływ na zastosowane odpowiedniego systemu i jego wydajności. Dodatkowo biorąc pod uwagę często skomplikowany układ komunikacyjny utrudniający lokalizację i dostęp do źródła pożaru, należy projektować systemy, które są w stanie zapewnić odpowiednie warunki dostępu do pożaru ekipom ratowniczym, niezależnie od miejsca jego wybuchu. Z tego względu szczególnie wskazane w obiektach handlowych jest stosowanie wentylacji strumieniowej, która pozwala na szybszą lokalizację ogniska pożaru, a tym samym sprawniejsze ugaszenie.

Autor:

mgr inż. Włodzimierz Łącki
Menedżer Produktu Wentylacja Pożarowa w AERECO
WENTYLACJA sp. z o.o. Od wielu lat zajmuje się
zagadnieniami wentylacji pożarowej w budynkach.
Członek Stowarzyszenia Inżynierów i Techników
Pożarnictwa. Absolwent Wydziału Inżynierii Środowiska
Politechniki Warszawskiej i Wydziału Zarządzania Szkoły
Głównej Handlowej.

Literatura:

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU nr 75/2002, poz. 460, z późn. zm.).
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (DzU nr 2019., poz. 1186, z późn. zm).
BS 7346-7:2013 Components for smoke and heat control systems – Part 7: Code of practice on functional recommendations and calculation methods for smoke and heat control systems for covered car parks.
NBN S 21-208-2 Protection incendie dans les batiments. Conception des systems d’evacuation des fumees et de la chaleur (EFC) des parkings interieurs.
NEN 6098:2010 nl Rookbeheersingssystemen voor mechanisch geventileerde parkeergarages, 2010.
NFPA 88A:2015 Standards for Parking Structures.
Węgrzyński W., Krajewski G., Systemy wentylacji pożarowej garaży. Projektowanie, ocena, odbiór.493/2015, Instytut Techniki Budowlanej, 2015
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 czerwca 2011 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane metra i ich usytuowanie (DzU nr 144/2011, poz. 859)